Slikken

Slikken

Logopedisten houden zich ook bezig met stoornissen op dit gebied. Het slikproces vindt voor een groot gedeelte in de mond plaats. Vandaar dat de logopedist ook wordt ingeschakeld bij slikproblematiek (bijv: moeite met doorslikken, of veelvuldig hoesten na of tijdens een maaltijd).

Wanneer de tong bj het slikken teveel naar voren komt, kan dit invloed hebben op het gebit en de spraak. Zie voor meer informatie: afwijkende mondgewoonten.

Slikken verloopt in vier fases:

1. De voorbereidende orale fase; dit wil zeggen het afhappen van een lepel of vork of het nemen van een slok uit een beker (willekeurig).
2. De orale fase; dit is de fase waarbij het voedsel of de vloeistof in de mond is (willekeurig).
3. De faryngeale fase; dit is de beginfase van het daadwerkelijke slikken (onwillekeurig).
4. De oesophageale fase; dit is de fase waarbij het voedsel of de vloeistof de slokdarm in gaat en via peristaltische bewegingen naar beneden wordt gebracht (onwillekeurig).

In de eerste 2 fases kunnen we allerlei veranderingen aanbrengen om het slikken te vergemakkelijken. Bij problemen in de laatste 2 fases zal er overleg gaan plaatsvinden met de KNO-arts, omdat deze processen onwillekeurig gebeuren, oftewel automatisch ingezet (zouden moeten ) worden. Middels een slikvideo kan bekeken worden in welke fase het probleem zich voordoet.

Slikproblemen kunnen ontstaan bij mensen met een neurologische aandoening zoals bijvoorbeeld: ALS, MS en de ziekte van Parkinson, maar ook na een herseninfarct (CVA) of trauma en oncologie in het hoofd/halsgebied.

Slikproblemen die kunnen voorkomen: verslikken of moeite met slikken (oorzaak ligt in 1 van de vier eerder genoemde fases.)

Als u komt voor behandeling zal er eerst nauwkeurig onderzocht worden wat de oorzaak is van het slikprobleem. Indien het niet duidelijk is wat de reden voor het slikprobleem is, zal er via de huisarts een verzoek tot het maken van een slikvideo/foto in het ziekenhuis worden gedaan. Een slikvideo maakt het slikken in alle fases zichtbaar, zodat nauwkeurig kan worden vastgesteld wat er gebeurt.

Afhankelijk van de oorzaak en het slikprobleem zal worden gezocht naar de best mogelijke oplossing hiervoor. Uitgangspunt voor het slikken is dat het veilig is en dat er voldoende gegeten en gedronken kan worden.

In de therapie zal gekeken worden naar:

- de houding
- slikken van verschillende consitenties (dik vloeibaar dus, grof)
- eventuele hulpmiddelen, zoals een aangepaste beker
- hoe gaat het slikken
- mondfuncties

Tips om verslikken te voorkomen:

- juiste houding; liefst zo rechtop mogelijk
- gebitsprothese in de mond (zonodig vast)
- kleine slokjes / kleine hapjes
- goed kauwen
- eten in rustige ruimte
- vooraf goed uitgerust zijn
- niet spreken tijdens het eten

Wanneer u gaat slikken:

- lippen goed sluiten
- kiezen op elkaar
- tongpunt achter de voortanden tegen het gehemelte duwen
- kin op de borst leggen

- slikken
- naslikken indien nodig
- hoofd weer rechtop brengen